Kalendarium

Justyna Mielnikiewicz od wielu lat dokumentuje życie w rejonach objętych konfliktem, przede wszystkim na terenie byłego Związku Radzieckiego. W galerii Międzynarodowego Centrum Kultury prezentuje ponad 60 fotografii z Ukrainy powstałych w latach 2014–2019 oraz 2022. Przedstawiają one żołnierzy oraz ich rodziny, a także cywilów, którzy mierzą się z konsekwencjami wojny. Autorka pokazuje, jak – mimo rozgrywającego się wokół dramatu – toczy się ich codzienne życie.

Cykliczne wydarzenie poświęcone patronowi Filharmonii Krakowskiej w tym roku za motyw przewodni obrało pieśń. Program festiwalu jak zwykle koncentruje się na twórcach z Europy Środkowo-Wschodniej (Janáček, Berger, Bartók, Zeljenka), wśród których ważne miejsce zajmują Polacy: oprócz Szymanowskiego to także Fitelberg, Różycki, Lutosławski czy Penderecki. W gronie wykonawców znaleźli się m.in. Urszula Kryger, Iwona Hossa, Rafał Bartmiński, Randall Bills, Gerard Edery i Jakub Jakowicz.

W Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie można podziwiać 34 obrazy jednej z najbardziej znanych artystek XX wieku – od powszechnie rozpoznawanych portretów i aktów z „szalonych” lat międzywojennych i epoki art déco, poprzez dzieła o tematyce zaangażowanej społecznie, martwe natury, aż do obrazów abstrakcyjnych z lat 50. Prace pochodzą z muzeów oraz kolekcji prywatnych w Europie oraz Stanach Zjednoczonych, a ich uzupełnieniem są fotograficzne portrety autorki.

Decyzja o budowie Twierdzy Kraków zapadła w połowie XIX wieku. Ten liczący ponad 120 ufortyfikowanych obiektów kompleks obejmujący praktycznie całą przestrzeń miasta (z Zamkiem Królewskim na Wawelu włącznie) miał strzec północnych rubieży ówczesnej Austrii. Dziś liczne pozostałości tego unikalnego założenia poddawane są rewitalizacji, udostępniane do zwiedzania, a w części z nich swoje siedziby znalazły centra kultury, muzea, organizacje pozarządowe, a nawet popularna rozgłośnia radiowa.

Jesień w Tauron Arenie Kraków upłynie pod znakiem koncertów gwiazd pierwszej wielkości. W repertuarze największej w Polsce hali widowiskowo-sportowej znalazło się miejsce dla muzyki pop w wydaniu polskim (Dawid Podsiadło, 10.11), latynoskim (Álvaro Soler, 20.09) i amerykańskim (Backstreet Boys, 29.10), a także brytyjskiego rocka alternatywnego (The Cure, 20.10), francuskiej mieszanki jazzu, soulu i folku (Zaz, 23.10) oraz amerykańskiego hip-hopu (50 Cent, 26.10).

Organizowany nieprzerwanie od 1976 roku festiwal, w trakcie którego uznani na świecie artyści spotykają się z muzykami stawiającymi pierwsze kroki na scenie. Młodzi wykonawcy, którzy wypadną najlepiej podczas przesłuchań konkursowych przed międzynarodowym jury, zyskują szansę na dynamiczny rozwój kariery dzięki współpracy z najbardziej cenionymi ekspertami w branży. Gwiazdami tegorocznej edycji będą indyjski mistrz instrumentów perkusyjnych Trilok Gurtu oraz czołowe postaci holenderskiej sceny jazzowej – saksofonista Ben van Gelder i gitarzysta Reinier Baas.

W Międzynarodowym Centrum Sztuk Graficznych przy Rynku Głównym 29 możemy bliżej przyjrzeć się twórczości laureatów ubiegłorocznego Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie: Iku Hidaki, Magdaleny Hlawacz i Pawła Puzio. Rozważania o pamięci i możliwościach jej utrwalania, o naszym społecznym uwikłaniu, a także konsekwencjach rozwoju sztucznej inteligencji – cykl wystaw indywidualnych to trzy różne propozycje refleksji nad wybranymi aspektami otaczającej nas rzeczywistości.

Festiwal Sztuki Cyfrowej Patchlab wchodzi w drugą dekadę. Tegoroczna edycja odbywająca się pod hasłem „_econtinuum” eksponuje rolę technologii w budowaniu świadomości ekologicznej. Festiwalowe prezentacje – koncerty, wystawy, debaty, pasma filmowe – zagoszczą w Małopolskim Ogrodzie Sztuki oraz w przestrzeniach poszpitalnych przy ulicy Kopernika 15. Obok artystów z Hiszpanii, Niemiec czy Nowej Zelandii podczas Patchlabu zobaczymy też prace twórców ukraińskich.

To już szósta edycja wydarzenia, które jest świętem muzyki akordeonowej we wszelkich jej przejawach: tutaj można zachwycić się muzyką dawną w transkrypcji na ten instrument, zakochać się w jego jazzowym brzmieniu czy odkrywać nowe akordeonowe kompozycje w najlepszym wykonaniu. Jednym z gości festiwalu będzie włoski wirtuoz Giorgio Dellarole, który zaprezentuje wybór preludiów i fug Jana Sebastiana Bacha.

Festiwal Unsound specjalizuje się w muzyce współczesnej. Na świecie zyskał renomę wpływowego wydarzenia, które wyprzedza trendy i jest platformą wymiany świeżych pomysłów. Prezentuje nieoczywiste podejścia do dźwięków, a jego gośćmi są artyści wymykający się gatunkowym klasyfikacjom. Tegoroczna edycja przebiega pod hasłem „Bubbles”, które można odczytać jako nawiązanie do baniek informacyjnych charakterystycznych dla ery mediów społecznościowych bądź odniesienie do jubileuszowej, dwudziestej edycji imprezy (bąbelki!).

„Chcemy budować świadomość jakości kształcenia uzyskiwanego przez naszych absolwentów, zacząć mówić nie tylko we własnym gronie o tym, na czym projektowanie wnętrz polega” – to założenie biennale organizowanego po raz siódmy przez Wydział Architektury Wnętrz krakowskiej ASP. Na program wydarzenia składają się konferencja naukowa oraz wystawy pokonkursowe w Małopolskim Ogrodzie Sztuki i dawnym Hotelu Cracovia.

„Mistrzowie, uzurpatorzy i uciekinierzy” – pod takim hasłem odbywa się w tym roku cykl wydarzeń artystycznych poprzedzających kongres Open Eyes Economy Summit. Ich organizatorzy zaprosili do współpracy wiele krakowskich instytucji kultury, a wydarzenia często wychodzą w przestrzeń miejską, niejednokrotnie zaskakując obecnością w miejscach niekojarzących się wprost z kulturą czy sztuką.

Największe międzynarodowe wydarzenie literackie w Polsce i jedno z największych w Europie. Prezentuje literaturę światową powstającą w różnych zakątkach globu oraz utwory polskich autorów wchodzące w dyskusje o wymiarze artystycznym i społecznym. W ramach festiwalu organizowane są spotkania autorskie, debaty, warsztaty, pokazy filmowe, wystawy, a także wydarzenia branżowe dla wydawców, tłumaczy i ilustratorów.

Twórczyni światowego imperium kosmetycznego, ikona popkultury, którą Jean Cocteau nazywał „cesarzową piękna”, przyszła na świat 150 lat temu na krakowskim Kazimierzu. Wystawa w Żydowskim Muzeum Galicja przybliża historię kariery jednej z najbardziej intrygujących i najbogatszych kobiet XX wieku: od młodości spędzonej w rodzinnym domu przy ulicy Szerokiej, poprzez pobyt w Wiedniu, emigrację i pierwsze sukcesy w Australii – po podbój Londynu i Paryża, a wreszcie Nowego Jorku.

Okazją do zaprezentowania jesiennej edycji festiwalu jest celebrowany 25 października World Opera Day. Program operowego święta w wykonaniu Capella Cracoviensis obejmuje m.in. sceniczne wystawienia świeckich kantat Bacha w reżyserii Pawła Świątka, recital sopranisty Samuela Mariño, koncertową wersję Dydony i Eneasza z udziałem chóru społecznego, a także trzy ujęcia requiem: Bibera, Brahmsa i Mozarta (to ostatnie zgodnie z długoletnią tradycją zespołu – 1 listopada).

Najstarszy festiwal jazzowy w Europie w ubiegłym roku odświeżył formułę – jednocześnie oddaje hołd tradycji i bacznie przygląda się bieżącym zjawiskom w świecie jazzu. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem „Let’s Jazz the World!”. Gwiazdą festiwalu będzie Judith Hill, amerykańska laureatka Grammy, a oprócz niej wystąpią reprezentanci polskiej sceny: Ewa Bem, Stanisław Soyka, Leszek Możdżer, Aga Derlak i Paweł Kaczmarczyk. Imprezę zwieńczy Krakowska Gala Jazzu połączona z wręczeniem Złotej Gwiazdy Helikonu.

Jakie elementy składają się na sukces oklaskiwanego przez widzów przedstawienia? Wystawa Muzeum Krakowa w Domu pod Krzyżem na przykładzie historii najstarszych krakowskich scen pokazuje życie teatru od kulis. Dowiemy się, jak od XIX wieku zmieniało się techniczne zaplecze spektaklu, poznamy tajniki dawnych i współczesnych teatralnych zawodów (od kasjera i biletera po garderobianego czy perukarza), a także przyjrzymy się funkcjonowaniu teatralnej administracji.

Podczas Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie wydawnictwa, księgarnie, drukarnie i instytucje kultury z całego kraju prezentują swoją ofertę wydawniczą i okołoksiążkową na ponad 300 stoiskach w EXPO Kraków. Październikowym targom towarzyszą warsztaty, panele branżowe, spotkania z autorami na stoiskach wydawców i w salach seminaryjnych, a także inne wydarzenia promujące czytelnictwo.

Późna jesień to już tradycyjnie kumulacja najróżniejszych wydarzeń (wystaw, warsztatów, wykładów, targów) związanych z aktualnymi trendami w dizajnie, zebrana pod jednym szyldem. W programie z roku na rok coraz silniej widoczna jest dbałość projektantów o konsekwencje ich działań dla kolejnych pokoleń. Tegoroczna, piąta już edycja projektu szczególnie mocno stawia na hasła zero waste i reuse, zakładających ekologiczną filozofię życia.

Audio Art jest prezentacją eksperymentalnej i postmodernistycznej sztuki przełomu wieków. Od 1993 roku w programie festiwalu obecne są koncerty, ale też instalacje dźwiękowe, performanse i działania „sztuki osobnej”, z trudem poddającej się określonej klasyfikacji. Swoje ważne miejsce ma w nim sztuka cyfrowa i analogowa wraz z ich hybrydami, a także sporo tzw. low-tech, odkrywania zapomnianych starych technologii.

Charakterystyczny japoński strój to kontynuacja tradycji i wyraz tożsamości narodowej, najwyższej klasy rzemiosło artystyczne, a niejednokrotnie również dzieło sztuki. Muzeum Manggha prezentuje wciąż żywą wśród Japończyków tradycję kimona i jednocześnie pokazuje, jak inspiruje ono współczesną modę Zachodu. Obok historycznych ubiorów i akcesoriów wybranych z liczącej ponad trzysta obiektów muzealnej kolekcji na wystawie zobaczymy prace Joanny Hawrot i innych polskich projektantów.

Wybitni i oklaskiwani na całym świecie, gwiazdy najlepszych scen, w tym nowojorskiej MET, para w życiu, a często także na scenie – w ICE Kraków wystąpią Aleksandra Kurzak i Roberto Alagna. Koncert wypełnią arie z oper Verdiego czy Pucciniego, pieśni polskie, włoskie i francuskie, a także rozmowa, podczas której artyści zdradzą garść operowych sekretów.

Jeden z najstarszych w Krakowie festiwali filmowych prezentujący animacje artystyczne oraz krótkometrażowe realizacje zarówno profesjonalnych, jak i początkujących twórców – szczególnie studentów szkół filmowych – z całego świata.